Ressources numériques en sciences humaines et sociales OpenEdition Nos plateformes OpenEdition Books OpenEdition Journals Hypothèses Calenda Bibliothèques OpenEdition Freemium Suivez-nous

Janine Kaminski traduit un poème de Stavros Zaphiriou sur Auschwitz

 ► ὁ λύχνος n° 155, mars 2020, article neuf.

Stavros Zaphiriou

guarda e passa

 

Entrée d’Auschwitz  (camp allemand nazi de concentration et d’extermination) avec l’inscription Arbeit macht frei (« le travail rend libre ») , Wikicommons

Un homme lit la porte d’Auschwitz.

Il lit en haut de la porte d’Auschwitz,

la courbe martelée avec goût.
Il passe enfin la porte

accueillante d’Auschwitz

et se met aussitôt au travail.

Il sait bien que le travail rend libre ;

c’est la raison pour laquelle il se met aussitôt au travail.
Il photographie :

les barbelés, les projecteurs, les postes de garde,

les chemins empierrés,

les constructions soignées avec les numéros

et la brique rouge,

le mur des exécutions, les toits de tuiles

le Π en fer de l’échafaud ;

il change d’objectif, il photographie :

dans les vitrines les touffes de cheveux,

les brosses à dents et les blaireaux,

les piles de souliers,

les brosses à reluire, les lunettes,

les étuis à lunettes,

les peignes des hommes, les petits peignes,

les brosses à cheveux,

les éventails précieux en dentelle,

les ombrelles ; il photographie,

il photographie dans les vitrines :

les bras en bois, les avant-bras en bois,

les tibias en bois des invalides,

les parapluies rouillés,

les lames de rasoir rouillées,

les valises avec les noms en blanc,

les uniformes rayés vides,

les photos terrorisées de Häftlinge,

leur terrible chiffre en pointillés,

les dortoirs, les matelas de jute et de paille,

les ustensiles de cuisine et les restes

de nourriture dans les assiettes en zinc ;

il change d’objectif, il photographie

sans être du tout fatigué, il photographie :

les caves souterraines de la punition,

la chambre à gaz, l’antichambre,

les bancs intacts de vêtements,

les fours jumeaux en acier et brique réfractaire,

il photographie, sans être du tout fatigué

il photographie,

sans avoir compris ou sans

avoir pris exactement conscience

que les ordres de transport et les listes de marche,

les itinéraires bondés des trains

et les éléments de fabrication du Zyklon-B

sont écrits en vers ;

libérateurs, enflammés, audacieux

des vers sans rime.

 

Il photographie, photographie, change d’objectif,

change les batteries,

se photographie,

devant les fours se photographie,

avec évidemment les impératifs de l’endroit,

toute la mémoire de l’appareil photographique chargée

de cette certitude numérique des impératifs de l’endroit,

des impératifs du hier indigne

et des impératifs du présent convenable,

d’un hier tout entier et d’un aujourd’hui incomplet,

 

où la chair brûlée de l’histoire sera impressionnée,

après l’excursion de six jours,

dans la haute définition des huit mégapixels.

 

Traduction Janine Kaminski

 

guarda e passa

 

Ένας άντρας διαβάζει την πύλη του Άουσβιτς.

Διαβάζει ψηλά, στην πύλη του Άουσβιτς,

το καλαίσθητο, σφυρήλατο κύμα.

Περνά επιτέλους την ανοιχτόκαρδη πύλη του Άουσβιτς

και πιάνει αμέσως δουλειά.

Ξέρει καλά πως η δουλειά απελευθερώνει·

αυτό είναι ο λόγος που πιάνει αμέσως δουλειά.

Φωτογραφίζει:

τα σύρματα, τους προβολείς, τα φυλάκια,

τους χαλικόστρωτους δρόμους,

τα φροντισμένα κτίρια με τα νούμερα

και το κόκκινο τούβλο,

τον τοίχο των εκτελέσεων, τις κεραμοσκεπές,

το σιδερένιο Π του ικριώματος·

αλλάζει φακό, φωτογραφίζει:

στις βιτρίνες τις τούφες των μαλλιών,

τις βούρτσες των δοντιών και τις βούρτσες ξυρίσματος,

των παπουτσιών τις στοίβες,

τις βούρτσες γυαλίσματος, τα γυαλιά,

τις θήκες των γυαλιών,

τις χτένες των αντρών, τα χτενάκια,

τις βούρτσες των μαλλιών,

τ’ ακριβά δαντελένια ριπίδια,

τις ομπρέλες του ήλιου· φωτογραφίζει,

στις βιτρίνες φωτογραφίζει:

τους ξύλινους βραχίονες και τους ξύλινους πήχεις,

τις ξύλινες κνήμες των αναπήρων,

τις σκουριασμένες ομπρέλες της βροχής,

τις σκουριασμένες λεπίδες ξυρίσματος,

τις βαλίτσες με τ’ άσπρα ονόματα,

τις ριγωτές ασώματες στολές,

τις τρομαγμένες φωτογραφίες των Häftlinge,

τον τρομερό στικτό τους αριθμό,

τους κοιτώνες, τα στρώματα από τσουβάλι και άχυρο,

τα σκεύη μαγειρικής και τα υπολείμματα

της τροφής στα τσίγκινα πιάτα·

αλλάζει φακό, φωτογραφίζει,

χωρίς να έχει διόλου κουραστεί φωτογραφίζει:

τα υπόγεια κελιά της τιμωρίας,

τον θάλαμο αερίων, τον προθάλαμο,

τους άφθαρτους πάγκους των ρούχων,

τα δίδυμα φουρνάκια από χάλυβα και πυρίμαχο τούβλο·

φωτογραφίζει, χωρίς να έχει διόλου κουραστεί φωτογραφίζει,

χωρίς να έχει αντιληφθεί ή δίχως

να έχει ακριβώς συνειδητοποιήσει

πως οι εντολές μεταγωγής και οι λίστες πορείας,

τα υπερπλήρη δρομολόγια των τραίνων

και τα στοιχεία συσκευασίας του Zyklon-B

είναι γραμμένα σε στίχους·

λυτρωτικούς, φλογερούς, τολμηρούς

ανομοιοκατάληκτους στίχους.

 

Φωτογραφίζει, φωτογραφίζει, αλλάζει φακό,

αλλάζει μπαταρίες,

φωτογραφίζεται,

μπροστά στα φουρνάκια φωτογραφίζεται,

με την πρέπουσα βεβαίως συνθήκη του χώρου,

ολόκληρη η μνήμη της φωτογραφικής μηχανής φορτωμένη

από αυτή την ψηφιακή βεβαιότητα της συνθήκης του χώρου,

της συνθήκης του άπρεπου χθες

και της συνθήκης του πρέποντος σήμερα,

ενός ολόκληρου χθες και ενός ασυμπλήρωτου σήμερα,

 

όπου η καμένη σάρκα της ιστορίας θα εκτυπωθεί,

μετά την εξαήμερη εκδρομή,

στην υψηλή ανάλυση των οχτώ μεγαπίξελ.

 

                                                         Σταύρος Ζαφειρίου

 

[1] « Regarde et passe » en espagnol


OpenEdition vous propose de citer ce billet de la manière suivante :
Janine Kaminski (28 mars 2020). Janine Kaminski traduit un poème de Stavros Zaphiriou sur Auschwitz. Connaissance hellénique. Consulté le 6 novembre 2024 à l’adresse https://doi.org/10.58079/mmet


Vous aimerez aussi...

Laisser un commentaire

Votre adresse e-mail ne sera pas publiée. Les champs obligatoires sont indiqués avec *

Ce site utilise Akismet pour réduire les indésirables. En savoir plus sur comment les données de vos commentaires sont utilisées.